Δύσκολα τα βήματα στο αύριο με τα μυαλά του χθες

Ενεργειακός Σχεδιασμός του Δήμου:

Δύσκολα τα βήματα στο αύριο με τα μυαλά του χθες

Πριν λίγες μέρες δημοσιεύτηκε και παρουσιάστηκε στο Δήμο Κοζάνης το Σχέδιο Διαχείρισης Αειφόρου Ενέργειας (ΣΔΑΕ).

Το ΣΔΑΕ αφορά α) τις «πράσινες επιδόσεις» του δήμου στους τομείς εξοικονόμησης ενέργειας, ανανεώσιμων πηγών (ΑΠΕ), κυκλοφοριακού, χωροταξίας κλπ  β) τα αντίστοιχα μέτρα που θα κάνουν πιο οικολογικές τις λειτουργίες  της πόλης και θα μειώσουν τις εκπομπές του CO2, κύριου υπαίτιου της καταστροφής του κλίματος.

Όποιος διαβάσει το ΣΔΑΕ και δεν ξέρει την Κοζάνη θα νομίσει ότι πρόκειται για το .. Freiburg, την οικολογική πρωτεύουσα της Ευρώπης !  Σε αρκετά σημεία του κειμένου είναι σαφής η καλλιέργεια μιας «πράσινης» ευφορίας και η αυτοπροβολή του Δήμου.

Σχετικά με τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής η πολιτική του ΣΔΑΕ είναι να βγάλει «καθαρό» έναν δήμο που φιλοξενεί την 1η και 3η πιο βρώμικη βιομηχανική μονάδα στην Ευρώπη στον τομέα εκπομπών CO2 ! (ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου και Καρδιάς). Το ΣΔΑΕ επικαλούμενο τις προδιαγραφές του «Συμφώνου των δημάρχων», στο οποίο ανήκει από τις 29/12/2011 και η Κοζάνη, δεν προσμετρά τις εκπομπές του CO2 των δύο ΑΗΣ της ΔΕΗ ! Οι εκπομπές αυτές είναι  πάνω από 20 εκ τόνους CO2 / έτος. Όλοι οι υπόλοιποι ρυπαντές στην επικράτεια του  Δήμου (μεταφορές – κτίρια - βιοτεχνίες κλπ),  παράγουμε  0,4  εκ τόνους CO2 / έτος. Καλώς επιχειρεί το ΣΔΑΕ να κατεβάσει τα 0,4 εκ με μέτρα βελτίωσης, αλλά δεν μπορεί να αφήνει στο απυρόβλητο τα 20 εκ., «καταπίνοντας την κάμηλο και διυλίζοντας τον κώνωπα» ! [Για να μην αδικήσουμε όμως τη ΔΕΗ, σημειώνουμε ότι τα 20 εκ τον. CO2 οφείλονται στο μεγάλο μέγεθος των μονάδων. Λογικό είναι  λοιπόν να γίνει η σύγκριση ανά MWh. Κι εδώ όμως οι παλιές μονάδες είναι πίσω (1400 kg CO2 / MWh), οι καινούριες καλύτερες (1000 kg CO2/MWh), αλλά υπολείπονται πολύ των νέων αυστηρότατων ορίων (~500 kg CO2/ MWh) που θέτουν πλέον οι διεθνείς οργανισμοί ΕΡΑ, ΕΙΒ κ.α}.

Ποια επιτέλους είναι η άποψη του Δήμου – και κάθε ενεργειακού δήμου -  για το πώς και πόσο πρέπει να μειωθεί  ο λιγνίτης στο μίγμα καυσίμου,  ώστε να κατεβάσουμε δραστικά το CO2  που παράγεται στην Κοζάνη και είναι το ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ σε σύγκριση με ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ  ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ? 

Γενικά η πολιτική αντίληψη που διαπερνά το ΣΔΑΕ στον τομέα των μονάδων της ΔΕΗ είναι εξαιρετικά συντηρητική. Αυτό αφορά όλους τους ενεργειακούς δήμους της χώρας. Δεν τολμούν να θίξουν το λιγνίτη και να απαιτήσουν πρόσθετα εργαλεία χρηματοδότησης, ώστε να βάλουν πιο φιλόδοξους στόχους στις ΑΠΕ και στις καθαρές θέσεις εργασίας μέσω μιας πράσινης μεταλιγνιτικής διεξόδου.

Η αιτία της ατολμίας είναι σαφής : η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ των ΙΣΟΡΡΟΠΙΩΝ με το ΛΙΓΝΙΤΙΚΟ – ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΛΟΜΠΙ για λόγους μικροπολιτικής. Προχτές στο Δημ, Συμβούλιο η πίεση των αθεράπευτων οπαδών του λιγνίτη ήταν συνεχής, αφού κάθε «ξεστράτισμα» του Δήμου (και του ΣΔΑΕ) από το βρώμικο δρόμο του λιγνίτη αντιμετωπίζονταν περίπου ως  .. προδοσία !

Εν κατακλείδι, είναι οξύμωρο να δηλώνουμε «πράσινος δήμος» όταν οι βασικές μας αναπτυξιακές επιλογές παραμένουν γκρίζες. Είναι σαν ο δήμαρχος  της Φουκουσίμα να δηλώνει οικολόγος επειδή προωθεί τις ηλιακές στέγες, ενώ παραμένει «κολλημένος» οπαδός της πυρηνικής ενέργειας

  

Σχετικά με την παραγωγή ΑΠΕ. Ο Δήμος παρουσιάζει περίπου ως δικό του επίτευγμα τα 64 MW  ΑΠΕ που είναι εγκατεστημένα  στο έδαφος του, παρότι  οι επενδυτές - ιδιοκτήτες είναι κατά 90 % περίπου ιδιώτες και όχι ο ίδιος.

Θετικά τα φωτοβολταικά στα σχολεία, (αν και με καθυστέρηση  εικοσαετίας), τα βιοκλιματικά, η πιλοτική καύση βιομάζας στην Τ/Θ, αλλά είναι πολύ λίγα. Ο δήμος Κοζάνης ως παραγωγός πράσινης ενέργειας παραμένει φτωχός συγγενής των ευρωπαϊκών ΟΤΑ.  Ο ρόλος του, όπως παραδέχεται το ΣΔΑΕ, είναι  να λειτουργεί ως «φορέας εξυπηρέτησης του πολίτη» ή να κάνει μικροέργα «με επιδεικτικό – ενημερωτικό χαρακτήρα» Δηλ. είναι ΚΥΡΙΩΣ υποστηρικτικός και ΟΧΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΣ.

Αντίθετα, στην Αυστρία, Δανία κ.α το 50 % περίπου των ΑΠΕ παράγεται από συνεταιριστικές επιχειρήσεις λαϊκής βάσης όπου πρωτοστατούν οι δήμοι. Στην Ελλάδα όμως οι φιλοκυβερνητικοί δήμοι αρκούνται στο τέλος 2.7% που δίνουν οι μεγάλες εταιρείες ΑΠΕ. Από την άλλη οι αριστερόστροφοι δήμοι περιορίζονται σε έναν μονότονο αντικυβερνητικό λόγο ή σε συνθήματα περί «πράσινων μονοπωλίων», χωρίς  όμως να αρπάζουν τις ευκαιρίες (και τα προγράμματα) που μπορούν να  κάνουν τους δήμους αυτοπαραγωγούς  ΑΠΕ και να δημιουργήσουν πράσινες θέσεις εργασίας.

Ποιους φιλόδοξους στόχους θα μπορούσε να θέσει ενδεικτικά  ο Δήμος  ;

Μεγάλο Φ/Β της τάξης των 20 MW στα παλιά ορυχεία  (δημοτικοσυνεταιριστικό)

Εναλλακτικά ή παράλληλα να εξεταστούν και οι μονάδες Παραβολικών Συλλεκτών  CSP. Στο  πετυχημένο παράδειγμα  Andasol  στην Ισπανία κάθε σταθμός CSP έχει ισχύ 50 MW και καλύπτει μια επιφάνεια 600 στρεμ. δηλ το 1/5  περίπου εκείνης που χρειάζεται μια ισοδύναμη μονάδα φωτοβολταικών. Ειδικά στην περιοχή μας, τα CSP έχουν και το μπόνους ότι μπορούν να "κουμπώσουν" πάνω στους υφιστάμενους ΑΗΣ.

«Επίδομα μόνωσης». Ο  Δήμος Κοζάνης να ηγηθεί σε όλη την Περιφέρεια για τη διεκδίκηση επιδόματος μόνωσης (αντί θέρμανσης), με πολλαπλάσια οφέλη: οικοδομικές εργασίες., μείωση εισαγωγών πετρελαίου, βελτίωση  περιβάλλοντος – μείωση CO2, κέρδος για τα νοικοκυριά, δημοσιονομικό  όφελος.

Συμπράξεις στην κατασκευή αιολικού εξοπλισμού ή προσέλκυση αντίστοιχων επενδύσεων. Ο στόχος δεν αφορά άμεσα τη μείωση του CO2, αλλά έχει στενή σχέση με αυτό. (Με την ευκαιρία αναφέρουμε εδώ άλλο ένα τραίνο που χάσαμε: Όταν η κινέζικη Sinovel αποφάσισε να κατασκευάζει ανεμογεννήτριες στην Ελλάδα στείλαμε, ως Οικολόγοι, σχετική  επιστολή στον κ. Ζερβό για να γίνει εδώ το εργοστάσιο. Δυστυχώς οι τοπικοί άρχοντες σνόμπαραν την πρωτοβουλία).

Βέβαια, για να λέμε και του στραβού το δίκιο, η μελετητική ομάδα του ΣΔΑΕ δεν μπορούσε να θέσει τέτοιους στόχους, που  ξεφεύγουν από τις αρμοδιότητές της ή τις προδιαγραφές του Συμφώνου των δημάρχων ή συγκρούονται με την αναπτυξιακή στρατηγική του δήμου, ο οποίος δεν αμφισβήτησε ποτέ τη μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη. Στο θέμα π.χ της ΔΕΗ οι μελετητές οχυρώθηκαν πίσω από τις προδιαγραφές του Συμφώνου, (οι οποίες όριζαν ότι δεν συμπεριλαμβάνονται στο ισοζύγιο οι μεγάλες μονάδες άνω των 20 MW). Έτσι δεν έβαλαν στο λογαριασμό τα 2700 βρώμικα ΜW του λιγνίτη που θα μας έβγαζαν .. πρωταθλητές στο CO2 ! Ανεξαρτήτως αυτών πάντως, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η μελετητική ομάδα δούλεψε, συγκέντρωσε πολλά στοιχεία, αποτύπωσε το ενεργειακό προφίλ του δήμου κλπ. Υπάρχουν βέβαια απλουστεύσεις στις εκτιμήσεις και «κατάχρηση» των θεωρητικών υπολογισμών, ελλείψει μετρήσεων. Όμως είναι μια δουλειά που γίνεται για πρώτη φορά, έστω και καθυστερημένα, (ήταν πάγιο αίτημα του οικολογικού κινήματος από τη δεκαετία του 1990 ! )

Για τους υπόλοιπους τομείς του ΣΔΑΕ, μεταφορές, θέρμανση κλπ, ουδέν σχόλιο. Δεν ασχοληθήκαμε ακόμη. Έχουμε τη διάθεση πάντως να συμβάλουμε με παρατηρήσεις και προτάσεις